Son dönemde ABD başta olmak İsrail yanlısı birçok Avrupa ülkesi, Rusya'nın Suriye'ye yardımlarından tedirgin olmuş, konu üzerine taraflar arasında yoğun görüşmeler yapılmıştı. Esad'ın gitmesini isteyen devletlerin başında bulunan ABD, bu görüşmeler sonucunda bir parça yumuşamak zorunda kalmış, “Esad'ın gidişinin zamanlaması değişebilir” diye açıklama yapmıştı. Özünde “Esad'ın gitmesi” şartı kalsa da, ABD, Ortadoğu'da etkisi artan İran ve Rusya ile uzlaşmak zorunda gözüküyor. Diğer yandan bu iki ülke, etkinliklerini arttırmak için ABD ile arasındaki rekabet keskinleşen Çin ile de ilişkilerini sağlamlaştırmaya çalışıyor.
Rusya'dan Suriye'ye gelişmiş askeri teknoloji
Suriye Hava Kuvvetleri'nden kıdemli bir askeri yetkilinin Salı günü yaptığı açıklamada Moskova'nın gönderdiği en az beş savaş uçağı ve keşif uçaklarının ellerine ulaştığını duyurdu. Yetkili ayrıca hedef belirleme araçları ve hedefe kitlenebilen füzelerin olduğu gelişmiş askeri teçhizatlarında ellerine ulaştığını, bunlarla birlikte IŞİD hedeflerini daha etkili bir şekilde bombalayabileceklerini dile getirdi. Bu silahların Deyr ez-Zor ve Rakka’da kullanılacağını ifade eden yetkili, “Rus silahları Suriye'de etkinlik göstermeye başladı” dedi.
İran'dan İsrail'e uyarı
İran Dışişleri Bakanlığı Arap ve Afrika ilişkilerinden sorumlu vekili Hüseyin Amir Abdullahiyan, Salı günü Moskova'da yaptığı açıklamada İsrail'i Suriye'deki dinci-gerici çetelerin elini güçlendiren adımlarından dolayı uyardı. “Siyonist rejimin Golan Tepeleri üzerinden Suriye'de çatışan teröristlerle bağları herkes için yeterince açık ve bu sorun yalnızca Ortadoğu'da değil bütün dünyada güvenlik tehlikesi oluşturuyor” diyen Abdullahiyan, İran ve Rusya'nın Suriye'de barışçıl ortamın sağlanması için ciddi iki ana ortak olduklarının ve bunun için de ülkenin ‘yasal’ Devlet Başkanı Esad'la görüşmelere başlanması gerektiğinin altını çizdi.
İsrail hastanelerinden elde edilen belgelere göre, 2014 yılının Eylül ayına kadar İsrail ordusu bütçesinden gerici çetelerin tedavileri için 10 milyon dolarlık harcama yapıldı. Ayrıca İsrail'in Suriye sınırında yaralı çetecilere de müdahale edebilmek için sağlık merkezi inşa ettiği öne sürüldü. Suriye ordusu da yabancıların desteklediği çetelerden büyük miktarda İsrail yapımı silah ve gelişmiş teçhizat ele geçirildiğini duyurmuştu.
Öte yandan Abdullahiyan, İsrail'i Filistin sorunu noktasında da uyardı ve Mescid-i Aksa'da Filistinlilere yapılan saldırılar durmadığı takdirde “çocuk katili işgalci rejimin sert bir şekilde ezileceğini” belirtti.
İran ve Çin'den anlaşma
İran ile Çin denizcilik alanındaki üretimlerini geliştirmek için bir anlaşma yaptı. İran Sanayi, Ticaret ve Maden Bakanı Mohammed Reza Nematzade ve Çin Haberleşme İnşa Şirketi (CCCC) yöneticisi Liu Qitao arasında yapılan anlaşma Salı günü Tahran'da imzalandı.
İranlı Bakan Nematzade İran ve Çin'in ortak çıkarlarına vurgu yaparken nükleer antlaşmanın ardından ülkelerinin dünyadaki bütün güçlerle ekonomik ilişkileri geliştirmeyi, ortak yatırımlar yapmayı ve uzun vadeli antlaşmalarla yatırımları arttırmayı hedeflediklerini belirtti. Çin'in denizcilik alanında yapacağı yatırımlarla İran'ın bölgedeki gemiler için önemli bir liman olacağının altını çizen Nematzade, bu alanda 10 yıllık bir hareket planı hazırladıklarını ifade etti.
Çinli yönetici de Basra Körfezi'nde her türlü gemi için büyük bir onarım merkezinin ilk adımlarını attıklarını belirterek birçok İran projesine ortak olmayı hedeflediklerini dile getirdi.
ABD tarafından kuşatılan Çin de bölgedeki etkinliğini Rus-İran ittifakı çerçevesinde güçlendirmenin yollarını arıyor. Diğer yandan önümüzdeki günlerde Çin Devlet Başkanı ABD'ye bir ziyaret gerçekleştirerek iki ülke arasındaki sorunları görüşecek.
ABD'den Çin'e uyarı
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in ABD ziyareti öncesinde kendilerine yönelen siber ataklara dair ise ABD'den uyarı geldi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice pazartesi günü yaptığı açıklamada Çin'in başta siber ihlalleri olmak üzere, Güney Çin Denizi ve küresel piyasalardaki etkinliklerini eleştirerek uyarılarda bulundu. Çin'i “kurallara ve evrensel haklara dayanan uluslararası sistemde tahribata yol açan adımlar” atmakla suçlayan Rise, “boyutundan ve gücünden bağımsız olarak herkes aynı kurallara uygun hareket etmelidir” dedi.
Bu suçlamalara karşı Çin ise kamuoyuna sızdırılan istihbarat belgelerinin ABD'nin bu alanda en çok ihlal yapan ülke olduğunu gösterdiğini belirtiyor. ABD'li işkadını Sandy Phan-Gillis Çin'in gizli belgelerini çalmak suçlamasıyla altı aydır Çin tarafından tutuluyor. Gillis Texas'ın petrol merkezi Houston'dan bir ticaret delegesiyle yaptığı seyahatte Macau'ya ulaşmak için sınırı geçerken ele geçirilmişti.
